Çoğul gebelik tanısı günümüzün imkânları sayesinde, ultrason ile erken dönemde saptanabilmektedir. Rahim içinde birden fazla gebelik kesesi görülmesiyle bu tanı konur. Fakat çoğul gebelik olarak başlayan her gebelik, çoğul olarak devam etmeyebilir; bir kese içinde fetüs oluşmayabilir ve kalp atışı başlamayabilir, ama bu durum diğer gebeliğin sağlıklı gelişiminde sorun oluşturmamaktadır.
Çoğul gebelikler genel olarak problem oluşturmazlar, ama annenin ve bebeklerin sağlığı açısından riskleri vardır.
Çoğun gebelikte oluşabilecek problemler nelerdir?
- Çoğul gebeliklerde erken dönemde bulantı, uykuya eğilim ve yorgunluk hissi çok sık görülür. Gebelik hormonu olan Bhcg’nin çoğul gebeliklerde fazla salınmasından dolayı, bulantı kusmalar daha fazla ve şiddetlidir.
- İlerleyen gebelik haftalarında hem rahmin daha fazla büyümesi hem de amnios sıvısının fazla olmasıyla oluşan mekanik bası, çoğul gebeliği olan anne adaylarında yürüme güçlüğü, nefes darlığı ve bel ağrısı gibi şikâyetlere neden olur.
- Annede kansızlık riski artar, çünkü gebelik hormonunun kan hacmini artırıcı etkisi vardır ve bu etki çoğul gebeliklerde daha belirgindir. Kan hücrelerinin artışı aynı hızda olmadığından kanın sulanmasına bağlı olarak kansızlık ortaya çıkar. Çoğul gebeliği olan anne adaylarında demir takviyelerine erken dönemde başlanmalıdır.
- Gebelik hipertansiyonu da sıklıkla görülür. Daha erken başlar ve daha şiddetli seyreder. Bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Anne adayları bu konuda bilgilendirilmeli ve belirtileri hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar. Tansiyon takipleri de sıklıkla yapılmalıdır.
- Erken doğum ve düşük riski artış gösterir. Çoğul gebeliklerde bebek sayısı ile orantılı olarak gebelik süresi kısalır. İkizlerde ortalama gebelik süresi 36 haftayken, üçüzlerde 33 hafta, dördüzlerde 29 haftadır.
- Plasenta anomalilerine rastlanır. Plasentanın yerleşim anomalilerine ve plasentanın erken ayrılmasına çoğul gebeliklerde daha sık görülür. Ve en tehlikeli durumlardan biridir. Bebek ile anne arasındaki iletişim kanalı irtibatını kaybeder ve bebeğin gelişimi sağlanamaz.
- Sezaryen doğumları artar. Çoğul gebelikler riskli gebelik grubundadır. Pelvis yapısının müsait olduğu durumlarda ve bebekler baş gelişi ise normal doğum da yaptırılabilir, ancak günümüzde çoğul gebeliklerde sezaryen, tercih ediliyor.
Doğum sonrası rahmin toparlanamaması yol açabilir. Bu da kanama riskini oluşturur. - Çoğul gebeliklerde, bebeklerde konjenital anomali sıklığı, tek gebeliklere göre biraz daha fazla görülür.
- Gebelik süresince annenin ve doğum sonrası bebeğin hastanede kalış süresi, tedbir ve müdahale açısından daha uzun sürer.
Çoğul gebeliklerde nelere dikkat edilmeli?
- Erken doğum riski, düşük riski daha fazladır. Doğum sırasında bile risk taşır. Kadının metabolizmasını zorlayan birden fazla etken olduğundan, devamlı olarak doktor kontrolünde olunması gerekir.
- Çoğul gebeliği olan anneler, daha fazla demir ihtiyacı duyarlar. Demir bebeklerde kan yapımı için gerekli bir besin maddesidir. Bu yüzden hem besinlerle, hem de dışarıdan takviye olarak alınması gerekir.
- Kalsiyum da aynı şekilde desteklenmelidir. Yeterli kalsiyum alınmazsa, bebekler annenin kemiklerindeki kalsiyumu kullanacak ve kemik yıkımına sebep olacaktır.
- Bebeklerin bedensel gelişimi için, annenin sıvı alması da önemlidir. Bu nedenle bol bol su içmeniz gerekir.
- Doktorunuzun önerdiği vitaminleri düzenli olarak kullanmanız gerekir.
- Özellikle anneler, ruhsal ve fiziksel olarak yorulmamalıdır. Aşırı stresin olumsuzlukları oldukça etkilidir. Stres altında kalan anneler, bu baskıyı bebeklerine de hissettirir. Bu durumda bebeklerin etkilenmesi bazı sorunlara yol açabilir. Bu yüzden sakin ve huzurlu bir gebelik geçirmeniz çok önemlidir.
- Çalışan annelerin erken doğum riskinin azaltılması için, gebeliğinin 30 haftasından itibaren doğum iznine ayrılması doğru bir karar olacaktır. Anneler daha sık doktora gitmeli ve devamlı olarak kontrol altında olmalıdır. Çoğul gebeliklerde annelerin hastanede yatma olasılığı daha fazla olur. Bu nedenle risk faktörlerinin devamlı olarak kontrol edilmesi gerekir. Bu bebeklerde anomali riski yüksek olduğundan, takipler önemlidir.
Çoğul gebelik ile doğan bebeklerde ne gibi problemler görülebilir?
Çoğul gebeliklerde en önemli risk prematüre bebek yani çok erken doğumlarıdır. Bilimsel araştırmalarda çoğul gebelikle beraber erken doğumun yüksek olduğu kanıtlanmıştır. İkiz bebeklerde % 50 civarında erken doğma riski vardır. Bebek sayısı ikizden fazla ise bu oran % 90’ a kadar çıkmaktadır. Ayrıca çoğul gebelik nedeni ile erken doğan bebeklerde ciddi sağlık problemleri de oluşabilir.
Bu problemler;
- Eğer bebekler aynı plasenta içinde bulunuyor ise yeterince beslenmeleri sağlanamaz.
- Normal bebeklerle kıyaslandığında daha geç büyürler.
- Çoğul gebelik nedeni ile erken doğmak zorunda kalan bebeklerin akciğeri yeterince gelişemediğinden, solunum sıkıntıları yaşanır.
- Çoğul gebeliklerde doğan bebekler oldukça zayıf ve güçsüz doğarlar. Bu durum hastalıklara ve ani ölümlere yol açabilir.
- Çoğul gebelikler ile doğan bebeklerde beyin ve sinir fonksiyonlarında anormallik olabilir. En yaygın görülen anormallik ise beyinde gerçekleşen sorunlardır.
Çoğul gebelik riski nasıl önlenir?
Çoğul gebelikler genellikle tüp bebek tedavilerinde görüldüğü için, kısırlık tedavisinde uygulanan ilaçların dozu doktor tarafından iyi ayarlanmalıdır. Kısırlık tedavisinde kullanılan hormonal ilaçlar ile normalden daha fazla yumurta üretimi sağlanır. Yumurta üretiminin gereğinden fazla olması demek çoğul gebelik riskinin artması demektir. Oluşabilecek risklere karşı bazı durumlarda tedavi iptal bile edilebilir. Tüp bebek uygulamalarında embriyo seçimi ve transferi bir ya da iki embriyo ile gerçekleştirilmelidir. Çünkü bir ya da iki embriyo transferi ile çoğul gebelik riskinin önüne geçilmiş olunur. Bu nedenle tedaviyi gerçekleştiren doktorun embriyo seçimi ve transferinde çok dikkatli olması gerekir. Haber Kaynak: www.ulunulug.com
