Güneş'teki dev patlama sonrası G4 fırtınası geliyor: Kuzey ışıkları İstanbul’dan görülebilir
Güneş'te meydana gelen 8,2 büyüklüğündeki koronal kütle atımının (CME) ardından oluşan G4 seviyesindeki güçlü jeomanyetik fırtınanın, 1-2 Haziran tarihlerinde Dünya'yı etkilemesi bekleniyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), patlamanın yüksek hızda Dünya’ya yaklaştığını ve atmosferde çeşitli etkiler yaratabileceğini bildirdi.
Patlama saniyede 1000 kilometre hızla ilerliyor
NOAA'nın verilerine göre, Güneş’teki patlama sonucu fırlayan plazma kütlesi saniyede yaklaşık 1000 kilometre hızla Dünya’ya doğru geliyor. Fırtınanın etkilerinin 1 Haziran gecesi ya da 2 Haziran sabahı itibarıyla hissedilmeye başlanması bekleniyor.
G4 seviyesi uyarısı: Elektrik ve iletişim kesintileri olabilir
Jeomanyetik fırtınanın G4 kategorisinde olması, oldukça güçlü etkilere yol açabileceği anlamına geliyor. Uzmanlar, bu tür fırtınaların özellikle elektrik altyapısını, haberleşme sistemlerini ve uydu teknolojilerini doğrudan etkileyebileceğini belirtiyor. Ani voltaj değişimleri, yüksek gerilim hatlarında dengesizlik, GPS sistemlerinde sapmalar ve radyo iletişiminde geçici kopmalar yaşanabileceği uyarısında bulunuluyor.
İstanbul dahil Türkiye'de kuzey ışıkları görülebilir
Normal şartlarda yalnızca kutup bölgelerinde izlenebilen kuzey ışıkları (aurora borealis), bu seviyedeki bir jeomanyetik fırtınada daha düşük enlemlerde de görülebiliyor. Uzmanlara göre, Türkiye’nin kuzey bölgelerinde, hatta İstanbul gibi şehirlerde bile kuzey ışıkları gözlemlenebilir. Hava Forum sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada, “Bu şiddette bir fırtına İstanbul'da bile kırmızı ve mor renkli auroralara neden olabilir” ifadesi kullanıldı.
Bilim insanları süreci yakından takip ediyor
NASA’nın Solar Dynamics Observatory (SDO) birimi, söz konusu koronal patlamayı yakından izliyor. Henüz resmi bir NASA açıklaması gelmemiş olsa da birçok uzay araştırma kurumu, gelişmeleri anlık olarak takip ediyor. Bilim insanları, söz konusu patlamanın küresel çapta teknik altyapılar üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkileri gözlemliyor.
Gündelik yaşam etkilenebilir
Jeomanyetik fırtınanın etkileri sadece teknolojiyle sınırlı değil. Elektrik kesintileri, internet bağlantısında yavaşlamalar ya da kesilmeler, televizyon ve radyo yayınlarında geçici bozulmalar gibi günlük yaşamda hissedilebilecek sorunlar da yaşanabilir. Ayrıca bazı hava yolu seferlerinde navigasyon problemleri nedeniyle yönlendirme değişiklikleri gerekebilir.
Uzmanlardan uyarı: Hassas cihazlar korunmalı
Uzmanlar, bu tür fırtınalar sırasında elektronik cihazların zarar görebilme ihtimaline karşı önlemler alınmasını öneriyor. Özellikle hassas elektronik sistemlerin kullanılmadığı durumlarda kapatılması, prizden çekilmesi ve yedekleme yapılması tavsiye ediliyor. Ayrıca, GPS tabanlı sistemlerin 1-2 Haziran tarihlerinde kısa süreli sapmalar gösterebileceği belirtiliyor.
Güneş’teki bu tür yüksek enerjili patlamalar, zaman zaman Dünya üzerinde etkili olabiliyor. 1-2 Haziran’da yaşanması beklenen bu jeomanyetik fırtına, hem bilimsel açıdan dikkatle takip ediliyor hem de günlük hayatı etkileme potansiyeliyle ciddiye alınıyor.
