Doğum Oranları Düşüyor, Hükümetten Yeni Teşvik Hamleleri Geliyor
Türkiye’de doğum oranlarındaki düşüş dikkat çekerken, nüfusu artırmaya yönelik çalışmalar hız kazandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin doğum istatistikleri, ülkenin nüfus dinamiklerinde önemli değişimlere işaret ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, doğum oranlarındaki gerilemeye dikkat çekerek, "Eğer bugünden önlem almazsak, gelecekte çok daha ciddi sorunlarla karşılaşmamız kaçınılmaz" uyarısında bulundu. Bu kapsamda çeşitli yeni düzenlemeler gündeme geldi.
Çocuk Teşvikleri Gündemde
Nüfusu artırmak amacıyla, evlilik kredisi kullanan çiftlerin çocuk sahibi olmaları durumunda kredi borçlarının silinmesi ya da azaltılması planlanıyor. Ayrıca Meclis’e sunulan kanun teklifinde, en az üç çocuk doğuran kadınlara KPSS şartı olmaksızın memuriyet hakkı tanınması önerildi.
Doğum Sayısı Geriledi
TÜİK verilerine göre, 2024 yılında Türkiye'de 937 bin 559 bebek dünyaya geldi. Bu bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız oldu. Ancak doğum oranlarında gözle görülür bir azalma yaşanıyor.
Doğurganlık Hızı Yenilenme Eşiğinin Altında
Toplam doğurganlık hızı 2024’te 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Bu oran, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gereken 2,1 seviyesinin oldukça altında. 2001 yılında bu oran 2,38’di. 2017’den bu yana doğurganlık hızının hızla düşmeye devam ettiği gözleniyor. Bu yıl yalnızca Şanlıurfa 3 çocuk ve üzeri doğurganlık hızıyla öne çıktı.
Doğurganlıkta Bölgesel Farklılıklar Artıyor
2024’te en yüksek doğurganlık hızı 3,28 çocukla Şanlıurfa’da görülürken, Bartın ve Eskişehir 1,12 çocukla en düşük seviyede yer aldı. Eğitim seviyesi yükseldikçe doğurganlık oranlarının düştüğü istatistiklerle ortaya konuldu; yükseköğretim mezunu annelerin doğurganlık hızı 1,22 olarak ölçüldü.
Kentleşme ve Eğitim Doğurganlığı Etkiliyor
Yoğun kentlerde doğurganlık hızı 1,39 olurken, kırsalda bu oran 1,83 olarak kaydedildi. Kadınların çocuk sahibi olma yaşı da yükseliyor. 2024'te ilk doğumda ortalama anne yaşı 27,3; tüm doğumlarda ise 29,3 olarak belirlendi.
İki Doğum Arasındaki Süre Uzadı
Annelerin ikinci çocuklarını doğurma süreleri de uzuyor. 2024’te iki doğum arası ortalama süre 4,7 yıla çıktı. Bu sürenin en uzun olduğu il Kırklareli (5,4 yıl), en kısa olduğu il ise Şanlıurfa (2,7 yıl) oldu.
Avrupa ile Kıyaslama: Türkiye Orta Sıralarda
2024 yılında Türkiye’nin toplam doğurganlık hızı, AB ülkeleri arasında 9. sırada yer aldı. En yüksek oran Bulgaristan’da (1,81), en düşük ise Malta’da (1,06) ölçüldü.
Genç Doğurganlık Düşüyor, İleri Yaşta Artıyor
2001’de en çok doğum 20-24 yaş grubunda görülürken, 2024’te bu yaş grubu yerini 25-29’a bıraktı. Adölesan doğurganlık (15-19 yaş) oranı da binde 49’dan binde 10’a geriledi.
Çoğul Doğumlar Yüzde 3,3
2024’te doğumların yüzde 3,3’ü çoğul doğum oldu. Bunların yüzde 97’si ikiz, yüzde 2,9’u üçüz, yüzde 0,1’i ise dördüz ve üzeri doğum olarak gerçekleşti.
