İstanbul’un Göktürk semtindeki Kemer Country sitesinin doğusunda bulunan ormanlık alandaki ağaçların gençleştirme bahanesi ile farklı bir amaçla alan açılmak üzere talan edildiğini gösterdiği iddia edildi.

Nasuh Mahruki’nin Twitter’da 23 Haziran 2019’da paylaştığı iddia şimdiye kadar 19 bin 200 retweet ve 28 bin beğeni aldı. 

Ancak Göktürk Kemer Country’nin doğusundaki ormanlık arazideki ağaçların gençleştirme bahanesi ile kesilerek farklı bir amaç doğrultusunda bölgede alan açıldığı iddiası doğru değil. Kurtkemeri Orman İşletme Şefliği’ne bağlı 119 nolu bölgedeki ağaçların kesilme sebebi bölgeye daha önce ekilen karaçam türü ağaçların büyümelerinin durmuş olması ve bölgeye yeterli uyum sağlayamamaları. İddia konusu ağaçlık alan, yaş sınırına erişmiş ve zamanında gençleştirme çalışmalarını yapılmadığı için sürekliliği tehlike altına girmiş,çözülme süreci yaşayan bir orman olduğu için “çöken veya çökmekte olan orman” olarak niteleniyor. Bu sebeple bölgede kesilen ağaçların yerine Kasım 2019’dan itibaren yaklaşık 8 bin 500 sahil çamı fidanı dikilerek suni gençleştirme işlemi uygulanacak. Suni gençleştirme işlemi, bir alandaki ağaçların tamamının kesilerek yerine o bölgeye daha uygun ağaçlar dikilmesi anlamına geliyor.

Ağaçların kesildiği bölge Kurtkemeri Orman İşletmesi Bölgesi’nde

Google Haritalar’daki Göktürk Kemer Country’nin uydu görüntüsü ve Orman İşletmeleri Genel Müdürlüğünün internet sitesindeki E-Harita karşılaştırıldığında söz konusu ağaçların bulunduğu yerin, Bahçeköy Orman İşletme Müdürlüğü’ne bağlı Kurtkemeri Orman İşletme Şefliğinin 119 numaralı bölgesinde olduğu görülebiliyor.

Kırmızı ile işaretli bölge iddia konusu ağaçların bulunduğu bölgeyi gösteriyor.

Kırmızı içerisine alınan yerler, Göktürk Kemer Country işletmesi 170 numaralı ve kesilen ağaçların bulunduğu 119 numaralı bölge

Google Earth Pro’dan ulaşılabilen 2004 ve Nisan 2019 arası uydu görüntülerinden ise söz konusu ağaçların kesilmesine Nisan 2019’dan sonra başlandığı anlaşılıyor. İddia konusu 119 numaralı bölgede aynı ağaç türünün uzun zamandır orada bulunduğu da bu uydu görüntülerinden fark ediliyor.


2004 ve 2019’da kaydedilmiş uydu görüntülerinden söz konusu bölgede uzun zamandır ormanın var olduğu anlaşılıyor.

Bölgedeki karaçam ormanının büyümesi durmuş

Bölgedeki karaçam ağaçlarının son durumunu öğrenmek için Teyit, İstanbul Bölge Orman Müdürlüğünde görev yapan bir orman mühendisine de ulaştı. Mühendis, aynı bölgede olan ve büyümesi durmuş ağaçların görüntülerini Teyit ile paylaştı. Orman mühendisi, fotoğraflardaki ağaçların alt bölgelerindeki orman sarmaşığının, söz konusu ormanda sararmaların meydana geldiğini ve zarar görme ihtimalini gösterdiğini belirtti. Ayrıca görevli mühendis, ağaçların sürgün vermediğini ve tepelerinin de kurumaya başladığını ifade etti.

Bölgedeki ağaçların son durumu

Tarım ve Orman Bakanlığı 26 Haziran 2019’da Twitter üzerinden yaptığı bir basın açıklamasında söz konusu bölgede yer alan karaçam ormanının “büyümelerinin durmuş olması ve çeşitli zararların etkilerine maruz kalmaları ve yetişme ortamına yeterli uyumu sağlayamamaları” sebebiyle kesildiği ifade ediliyor. Açıklamanın devamında o bölgede gelecekte de ormancılık faaliyeti dışında herhangi bir faaliyetin yürütülmeyeceğine değinilmiş. Bakanlık 119 numaralı bölgeye Kasım 2019’dan itibaren 8 bin 500 fidan dikecek.

Sosyal medyada "Ağaç Katliamı" iddiasıyla yapılan paylaşımlarla ilgili Basın Açıklaması… pic.twitter.com/ghr3zIvGQG

— T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (@TCTarim) June 25, 2019

Nasuh Mahruki ise 26 Haziran 2019’da Twitter’da paylaştığı bir tweette Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamasına yer vererek “Başımın üstünedir söylediklerimi geri aldım” ifadelerini kullandı.

Daha ayrıntılı bilgi edinmek için Teyit, söz konusu ormanın bulunduğu Bahçeköy Orman İşletmesine ulaştı. Orman İşletme Şefi Fatih Altunordu, söz konusu kesimin 1 ay önce başladığını ve 4,9 hektarlık bir alanı kapsadığını ifade etti. Altunordu yaptığı açıklamada fotoğrafta görülebilen yaklaşık 4 bin adet ibreli ağaç türü olan karaçamın İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi ve Orman Genel Müdürlüğü (OGM) Sivil Kültür Uzmanları tarafından yapılan toprak analizleri sonucu bölgeye uygun olmadığının tespit edildiğini belirtti. 

Bölgedeki ormanda suni gençleştirme işlemi yapılacak

Yapılan açıklamaya göre iddia konusu bölge “çöken veya çökmekte olan orman” kategorisinde değerlendirildiği için suni gençleştirme yöntemi ile orman gençleştirilecek. Gençleştirme ihtiyacının sebebinin ise bölgeye sonradan dikilmiş olan karaçam türünün istenen boy ve çap oranını sağlamaması. 

Fatih Altunordu, bölgeye daha uygun bir tür olan sahil çamı fidanlarından yaklaşık 8 bin 300 adetin müdürlüğün fidanlığından alınıp Kasım 2019 sonuna doğru dikileceğini ifade etti. Kasım ayının seçilmesinin sebebi ise fidanların büyümesini hızlandırmak amacıyla yağıştan daha iyi faydalanmak.

Kemer Country’nin doğusundaki bölgenin gençleştirme sebebini öğrenmek için Teyit, Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü, Toprak İlmi ve Ekoloji Ana Bilim Dalından Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu’na ulaştı. Tüfekçioğlu söz konusu bölgenin çöken veya çökmekte olan orman kategorisinde değerlendirilmesinin sebebinin uzman analizleri sonucu karaçamların yeterli sürgün vermemesi olduğunu ifade etti. Normal koşullar altında karaçamların sürgünlerinin 5 ilâ 10 santimetre olması gerekirken bölgedeki ağaçların sürgününün 1 ilâ 2 santimetrede kaldığını belirtti. Tüfekçioğlu, az sürgün veren bu tip bölgelerde ormanın sağlıklı devamı için gerekli olan karbon depolama olanağının sınırlandığını ve oksijen kapasitesinin düştüğünü açıkladı. 

Tüfekçioğlu, suni gençleştirme metodunun ise belirli bölgedeki ağaçların tamamının alandan çıkarılarak yerine yeni fidanların dikilmesi ile gerçekleştiğini ifade etti. Suni gençleştirme yerine bazı koşullarda doğal gençleştirme yöntemi de seçilebiliyor. Tüfekçioğlu bu yöntemin, kapasitesi azalan bölgelerdeki ağaçların bir kısmının çıkarılarak geri kalan ağaçların toprağa tohum bırakması ile olabileceğini belirtti. Son olarak Tüfekçioğlu, olgunluğa erişen orman alanlarında bu tip değişikliklerin her zaman gerçekleştiğini ifade etti.

Hem Prof. Dr. Tüfekçioğlu hem de Bahçeköy Orman İşletmesi Müdürü Fatih Altunordu söz konusu kesimin Türkiye’de benzer durumda olan ormanlar için rutin bir şekilde gerçekleştiğini ifade etti. Benzer bir şekilde çöken veya çökmekte olan Bursa’daki Kızılçam ormanları 2009’da gençleştirme çalışması kapsamına alınmış. HaberTürk’te 18 Ekim 2016’da yer alan bir habere göre de Sakarya’da 134 bin dekarlık bir alanda orman gençleştirme çalışması kapsamında orman gülleri temizlenip bölgeye kayın ağaçları dikimi gerçekleşmiş. Orman Genel Müdürlüğü 2017 Faaliyet Raporu’ndan 2013-2017 arasında ormanlarda gerçekleşen suni (yapay) gençleştirme çalışmalarına ulaşılabiliyor. Rapora göre programda 5 bin 332 hektar alanın suni gençleştirmesi planlanırken 4 yıllık süreçte bu sayının üzerine çıkılmış ve 7 bin 790 hektar alanda gençleştirme yapılmış.

Çöken veya çökmekte olan ormanlar hakkında daha fazla bilgiye Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Ocak 2014 tarih ve 298 sayılı Sivil Kültür Uygulamalarının Teknik Esasları Tebliği’nden ulaşılabiliyor. Tebliğin 44. ve 45. sayfalarında anlatılan teknik işlem genel olarak “yaş sınırına erişmiş ve zamanında gençleştirme çalışmalarının yapılmadığı için sürekliliği tehlike altına girmiş, çözülme süreci yaşayan ormanlar” olarak tanımlanıyor. 45. sayfada bu tip ormanlara yapılacak sivilkültür (yeni ormanların planlı olarak kurulması ve bunların doğal olarak kurulmuş ve varlığını sürdüren ormanlarla birlikte yetiştirilmesi, gençleştirilmesi ve varlıklarının en iyi şekilde devam ettirilmesi ile uğraşan bir bilim dalı) anlatılırken “suni gençleştirmenin olacağı yerler beklenmemeli, büyük meşcere (en az 1 hektar büyüklüğünde olan orman parçası) boşluklarında fidan dikimleri yapılmalıdır” denerek iddia konusu bölgedeki durum aktarılıyor.

Karadeniz Teknik Üniversitesi Ağaç Türleri Arşivinden karaçamın (pinus nigra) daha çok İç Anadolu Bölgesine özgü bir tip olduğu anlaşılıyor.

Ekoloji Dergisi’nde yayımlanan “İç Anadolu Bölgesi’nde Anadolu Karaçamının (Pinus nigra subsp. pallasiana) Verimli Olabileceği Potansiyel Alanların Odunsu Gösterge Türleri” isimli araştırma notunda ise karaçamın Karadeniz iklimindeki yoğun yağışlı ve nemli koşullara pek de uyum sağlayamayacağı ifade edilmiş.

119 numaralı orman bölgesine Kasım 2019’dan itibaren ekilecek sahil çamı (pinus panaster) ise kumlu topraklı bölgeleri tercih eden, Türkiye’de 1960-1980 arası kıyı bölgelerine ekilmiş ve verim alınmış bir tür. Bu sebeplerle söz konusu yere karaçam yerine sahil çamı ekilmek isteniyor olabilir.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün internet sitesinden Kemer Country yakınında bulunan Göktürk Göleti Tabiat Parkının korunan alanlar kategorisinde olduğu da görülebiliyor.

Kesim işlemlerini taşeron firmalar yapabiliyor

Nasuh Mahruki ayrıca iddiasında ağaçların taşeron bir firma tarafından talan edildiğini belirtmişti. Kamu hizmeti verilirken bir işin küçük parçalarına ayrılıp devlet örgütlenmesi dışında özel şirketlere verilmesine taşeron deniyor. Teyit’in görüştüğü İstanbul’da görev yapan Orman Mühendisi de hizmet bünyesindeki temizlik, kesim gibi birçok iş için taşerona gidilebildiğini belirtti. Söz konusu taşeron işi “dikili satış ihaleleri” ile gerçekleştirilebiliyor. Fakat iddia konusu kesim işinin taşerona verilip verilmediği bilgisine hem OGM’nin internet sitesindeki ihaleler bölümünden hem de çeşitli elektronik kamu alımları platformlarından şu an için ulaşılamıyor. Örneğin Orman İşletmeleri için açılan benzer ihalelere İhalebul.com.tr üzerinden erişilebiliyor. 

Göktürk Kemer Country’nin bulunduğu alan 2018’de imara açılmıştı

Göktürk Kemer Country, birçok ünlü kişi tarafından lüks yaşam alanı olarak kullanılıyordu. Fakat 2013’te Kültür ve Turizm Bakanlığı bir kararla söz konusu bölgenin turizm tesisi gibi kullanılmadığı (ruhsata aykırılık) gerekçesiyle verdiği izinleri iptal etmiş. Bu karar üzerine Orman ve Su İşleri Bakanlığı da ormanlık alan için saha iznini kaldırmış. Yani 2013’ten beri Kemer Country özel işletme statüsünde değil, yeşil alan statüsünde kullanıyordu. 

İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün internet sitesinde 11 Eylül 2018’de yer alan ve askıya çıkan bir imar planı değişikliği ile Kemer Country yerleşkesi içinde yer alan Kemer Yapı ve Turizm A.Ş. adına kayıtlı parseller “Gelişme Konut Alanı, Sosyal Kültürel Tesis Alanı, Park ve Yol” kullanımlarına dönüştürülmüş. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) CHP’li meclis üyesi Nadir Ataman, söz konusu karara dava açılacağını belirtmiş. Fakat daha sonra medyada bu konuda başka bir haber yer almadığı fark ediliyor.

Sonuç olarak Göktürk Kemer Country’nin doğusundaki ormanlık arazideki ağaçların gençleştirme bahanesiyle farklı bir amaç doğrultusunda alan açıldığı iddiası doğru değil. Kurtkemeri Orman İşletme Şefliği’ne bağlı 119 nolu orman bölgesinde hem büyümesi durduğu hem de yeterli sürgün vermediği için “çöken veya çökmekte olan orman” olarak niteleniyor. Yapılan analizler sonucu Mayıs 2019’da bu alanda suni gençleştirme metodu ile yaklaşık 4 bin ağaç çıkarılmış ve bu ağaçların yerine, uygun mevsimde 8 bin 300 sahil çamı dikilmek isteniyor. Bakanlık da yaptığı açıklamada bölgede yapılaşma olmayacağını ifade etti. Söz konusu iddiada yer alan fotoğraflar gerçeği yansıtıyor. Fakat bölgedeki ağaçların kesilmesinin taşeron bir firma tarafından farklı amaçlarla yapılan bir ağaç katliamı olduğu iddiası ile paylaşıldığı için iddia, yanlış bilginin en yaygın 7 türünden “çarpıtma”ya örnek olarak gösterilebilir.

Haber Kaynak : https://teyit.org/gokturkte-agaclarin-genclestirme-bahanesiyle-farkli-bir-amac-icin-kesildigi-iddiasi/