Geçtiğimiz Mart ayında Dubai’den Türkiye’ye gelmek üzere havalanan Başaran Holding’e ait Challenger 604 tipi iş jeti İran hava sahasında düşmüş ve ünlü iş adamı Hüseyin Başaran’ın Kızı Mina Başaran’ın da aralarında bulunduğu toplam 11 kişi hayatını kaybetmişti.
Kazanın üzerinden yaklaşık 7 ay geçmesine karşın İran Havacılık Otoritesi tarafından ön rapor henüz açıklanmadı. Olayın ardından Başaran Holding’in sahibi Hüseyin Başaran ilk kez açıklamalarda bulundu.
"UÇAĞIN BAKIMLARI TAMDI, PİLOTAJ HATASI"
Kaza ön raporunun bir ay içerisinde açıklanmasını beklediklerini ifade eden Hüseyin Başaran, “Pilotaj hatası gibi gözüküyor. Rapor çıkmadan bir şey konuşmak belki ters ama ön gelen bilgilere göre uçağın bir arızasının olmadığı, pilotajdan kaynaklanan bir düşmenin olduğu söyleniyor. Gerçekleri tabii ki rapor açıklanınca hepimiz, sizle beraber biz de öğrenmiş olacağız. Uçağın full bakımları, her türlü şeyi yapılmış bir şekildeydi. Uçağın uçmasıyla ilgili bir sıkıntı yoktu." değerlendirmesinde bulundu.
"BERİL KAPTAN UÇAĞIN İÇİNDEYDİ"
Kaza sonrası cenazesine ulaşılamayan Kaptan Pilot Beril Gebeş hakkında değerlendirmede bulunan Hüseyin Başaran şunları söyledi:
"Uçağın kaptan pilotu Beril Gebeş'in cenazesi de bulunamadı. İran devleti elinden geldiğince, Beril Kaptanın cenazesini günlerce aradı fakat bulamadılar. Tabii ne oldu, bilemiyoruz ama yanındaki ikinci kaptanın vücudu, her şeyi ortada bir şekilde duruyor, yani parçalanmamış şekilde duruyor. Benim düşüncem belki oradaki vahşi bir hayvan cenazeyi gece düştüğünde aldı. Çekti, götürdü. Bazı soru işaretleri akla geliyor ama size şunu söyleyeyim, Beril Kaptan uçağın içindeydi. Herkes 'Beril yoktu, tek başınaydı' öyle bir şey yok. En son Beril Kaptanla Dubai'den ben konuştum. 'Hava çok güzel efendim, kalkıyoruz. Kızlar, çok mutlu arkadalar. Sekiz buçuk gibi görüşürüz. Havada da hiçbir şey yok. İnince ben sizi ararım' dedi. Ondan bir saat sonra uçağın radardan kaybolduğu haberini aldım."
UĞUR CEBECİ KAZADAN SONRA PİLOTAJ HATASINI YAZMIŞTI
Türkiye’nin en çok okunan havacılık yazarı Uğur Cebeci, kazanın ardından kaleme aldığı yazısında uçağın düşme nedenlerini tek tek sıralamıştı. Hüseyin Başaran'ın açıklamaları, Uğur Cebeci'nin o günkü yazısını doğrular nitelikte. Cebeci o günlerde pilotaj hatasına vurgu yaptığı yazısında şunları kaydetmişti:
Uçağın sürati fazla görünüyordu. Kaptan Pilot Beril Gebeş, burnu havaya kaldırıp, İran Hava Trafik Kontrol Merkezi’nden izin alarak 36 bin feet yani yaklaşık 12 bin metreden 38 bin feet’e (12 bin 600 metre) çıkmak istedi. Ama 37 bin feet’in (12 bin 300 metre) sonuna doğru, uçak süratsiz kaldı, yani ‘stall’ oldu ve yıkılma başladı.
Burnu daha fazla kaldırabilmek için kaptan pilot lövyeyi tam 51 kere kendine doğru çekti. Uçak anormal duruma girmeye başlamıştı. Kumandalara cevap vermiyordu.
ÇAPRAZ KONTROL YAPILSA KAZA OLMAYABİLİRDİ
İkinci Pilot Melike Kuvvet, uçağın anormal durumdan nasıl çıkarılacağını anlayabilmek için manuele bakmaya çalışıyordu. Oysa çapraz kontrol yapılsa ve anında kumanda ikinci pilota devredilse bu kaza olmaya bilirdi. Ama kaptan kendi okuduğu sürate göre davranmaya devam etti.
Pilotlardan 2’nci Pilot, yani ‘First Officer’ Melike Kuvvet, Türk Hava Kuvvetleri’nde görev yapmış. Döner kanat yani helikopter pilotu. Sonra eğitim aldı ve sabit kanat dediğimiz uçaklara geçti.
THY'YE NEDEN GİREMEDİ
Geleneksel olarak bu geçişlerde çoğu zaman sorun çıkıyor. Sonra Türk Hava Yolları’na girmek istedi. Başvurdu ve DLR olarak adlandırılan Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nin hazırladığı, Lufthansa’nın pilot adaylarına uygulamasıyla dünya tarafından tanınan teste girmesi gerekiyordu. Girdi ama başaramadı. Ve THY hayali bitti.
DLR TESTİ KRİZ ANI İÇİN ÖNEMLİ
DLR testi ilginç bir test. Uçakta kriz anı yönetiminden karaktere kadar birçok özelliğin ipuçlarını veriyor. THY bu testi geçmeyen kimseyi işe almıyor. Bir dönem uçuş okullarında öğretmen pilotluk yaptı.
GEÇEN YIL ÇORLU'DA PERVANEYİ VURDU
Geçen yıl öğrenci pilotla Çorlu’da iniş sırasında pervaneyi vurdu. Dört ay önce Başaran Grubu’na girdi.
