Dünya Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı, merak konusu. Tarihi 1857'de ABD'de yaşananlara kadar uzanan Kadınlar Günü, armağan edilen değil, bir kazanım... Peki hayatın içerisinde her alanda varolan kadınların mücadesinin sonucu olan bu özel gün nasıl ortaya çıktı? Neden Dünya Kadınlar Günü'nün tarihi 8 Mart oldu? İşte bu güne dair merak ettiğiniz bilgiler...
Kadınlar grevde
8 Mart 1857'de Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) New York kentinde dokuma fabrikasında çalışan 40 bin işçi daha iyi koşullarda çalışmak istedikleri için greve başladılar ancak polis işçilere saldırdı. Bunun ardından fabrikaya kitlenen işçiler, fabrikada çıkan yangından kurtulmaya çalıştı fakat fabrika önünde kurulan barikatlar kaçmalarına engel oldu ve 123 kadın işçi burada hayatını kaybetti. Bu olayda hayatını kaybedenlerin cenazesine on binler akın etti.
II. Enternasyonal ve Dünya Kadınlar Günü'nün kabulu
Aradan yıllar geçti ve II. Enternayonal kongreleri kapsamında 1910 yılında Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nin liderlerinden Clara Zetkin, tekstil fabrikasında yaşamını yitiren kadın işçilerin anısına 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılması önerisinde bulundu ve bu öneri konferansta oy birliğiyle kabul edildi.
8 Mart'ın belirlenmesi
Aslında Kadınlar Günü için önceleri kesin bir tarih belirlenmedi. 1921 yılında Rusya'nın başkenti Moskova'da gerçekleştirilen III. Enternasyonal Komünist Kadınlar Toplantısı'nda kadınlar için belirlenen günü adının 'Dünya Emekçi Kadınlar Günü' olarak anılmasına karar verildi. Fakat I. ve II. Dünya Savaşı yıllarında bazı ülkelerde bu günün anılması yasaklandı. 1960'lı yılların sonunda ise ABD'de gerçekleşen çeşitli gösterilerin ardından Batı Bloku ülkelerinde giderek daha güçlü şekilde gündeme geldi. 16 Aralık 1977 tarihinde ise Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılmasını kabul etti.
Türkiye'de Dünya Emekçi Kadınlar Günü'nün kutlanması
Ülkemizde ilk kutlama 1921 yılında yapıldı. Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanan bu gün, sonraki yıllarda giderek yaygınlaşırken, 1975 yılı ve sonrasında yaygın ve yığınsal olarak kutlanmaya başladı. Bu yıl Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı progamından etkilenen Türkiye'de, "Türkiye 1975 Kadın Yılı Kongresi" yapıldı.
Türkiye'de Dünya Kadınlar Günü kutlamaları 1980 yılı ve sonrasında sekteye uğradı. 12 Eylül 1980'de darbe yapan cunta, ülkede dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmasını yasakladı. 1984 ve sonrasında kadın örgütlerinin yeniden devreye girmesi ile Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlanmaya devam ediyor.
Triangle Gömlek Fabrikası'nda çıkan yangın
New York'un 20. yy'da yaşadığı en büyük facia olan Triangle Gömlek Fabrikası yangını 123 kadın, 23 erkek işçinin ölümü ile sonuçlandı. Fabrikada bazıları çocuk yaşta olan ve zor şartlarda çalıştırılan işçiler, daha iyi şartlarda çalışmak için greve başladı. Ancak polis eylemcilere müdahale etti. Bu sırada binanın 8. katında başlayan yangından kimi işçiler kurtulmayı başarsa da, 9. katta çalışan işçiler yangın uyarısını zamanında alamadı. Yangından kaçmak isteyen işçiler bir çıkışın yangından dolayı yapandığını görünce diğer çıkışa yönelse de, bu çıkış kapısı da kitlenmişti. Bu nedenden dolayı 62 kadın pencereden atlayarak kurtulmayı denerken yaşamını yitirirken, diğer işçiler ise yanarak can verdiler.
